زعفران چیست؟

نود و پنج درصد زعفران “طلای سرخ” جهان در ایران تولید و صادر می‌شود. زعفران با خاصیت باورنکردنی به‌طور سنتی در استان خراسان، منطقه‌ای در شمال شرقی ایران با شرایط آب و هوایی ایده آل نیمه گرمسیری که دارای زمستان ملایم و تابستان‌های گرم و خشک است، به عمل می‌آید. زعفران یک ادویهارزشمند در منطقه کوه‌های زاگرس است. زعفران با نام علمی کرکوس ساتیوس Crocus Sativus  از خانواده زنبقیان Iridaceae  است.
بهترین زمان برای کاشت زعفران ماه اردیبهشت و خرداد است و هرچه قدر هوا رو به گرمی برود و زمان کاشت به تأخیر بیافتد، پیاز زعفران دچار آسیب خواهد شد. آبیاری برای زعفران در اوایل کشت نیاز است و بعد از این تنها در زمان برداشت و چند روز قبل از برداشت نیاز به آب در زمین‌های کشت زعفران دیده می‌شود. گیاه زعفران نسبت به گیاهان دیگر به آبیاری و مراقبت کمتری نیاز دارد. پیاز زعفران زمانی که کاشت می‌شود تا ۷ سال بعد از آن نیاز به کاشت مجدد ندارد.
زمان برداشت زعفران در مهر و اواسط آبان است. البته ممکن است برداشت تا اواخر آبان ماه نیز ادامه یابد. مطمئناً زمان کاشت و برداشت زعفران و طریقه پاک کردن زعفران در قیمت و مرغوبیت محصول تأثیر بسزایی دارد. زعفران‌هایی که بعد از برداشت سریع خشک و پاک می‌شوند برای صادرات مناسب‌ترند.
زعفران یکی از ادویه‌هایی است که از زمان باستان با رنگ، طعم و خواص دارویی شناخته‌ شده بود. این ادویه عجیب‌ و غریب بومی در جنوب اروپا نیز کشت می‌شود و امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، به‌ویژه در اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، یونان، ترکیه، ایران و در هندوستان و کشمیر، به عمل می‌آید.
۷۵۰۰۰ شکوفه زعفران برای تولید یک کیلوگرم ادویه زعفران لازم است. زعفران معمولاً با دست برداشت می‌شود. با توجه به میزان سختی برداشت زعفران، زعفران را یکی از گران‌ترین گیاهان جهان است.
تولید زعفران خوب نیاز به شرایط آب‌ و هوای سرد و خشک، با خاک‌های حاصلخیز و غنی از خاک و امکانات آبیاری با میزان کافی بارش را دارد. گل‌های زعفران در ساعات صبح زود برداشت‌ شده و خیلی زود از بین می‌روند.  زعفران دارای عطروطعم متمایز است که از ترکیبات شیمیایی آن مانند پیکروکروسین و سافرانال به دست می‌آید. همچنین حاوی ترکیبات شیمیایی کاروتنوئیدی طبیعی و کروسین است که زعفران را به رنگ طلایی زرد نشان می‌دهد. این صفات همراه با خواص دارویی آن را یک عنصر ارزشمند در بسیاری از غذاهای سراسر جهان برشمرده است.
زعفران برای آسم، سرفه، گلودرد استفاده می‌شود. همچنین برای مشکلات بی‌خوابی، سرطان، سخت شدن شریان‌ها، استفراغ، گاز روده، افسردگی، اضطراب، کنترل حافظه، بیماری آلزایمر، درد هنگام زایمان، سوزش سر دل، بیماری پوستی به نام پسوریازیس و پوستخشک مناسب است. با زدن ماسک زعفران به پوست خود لطافت و شادابی پوستتان صد چندان خواهد شد.
زنان از زعفران برای دردهای دوران قاعدگی و سندرم پیش از قاعدگی استفاده می‌کنند. مردان از زعفران برای پیشگیری از انزال زودرس و ناباروری استفاده می‌کنند. زعفران همچنین برای تحریک عرق کردن، بهبود میل جنسی و بهبود قند خون در بیماران مصرف‌کننده دارو برای اسکیزوفرنی مورداستفاده قرار می‌گیرد.